ÇOCUKLARDA SORUMLULUK DUYGUSUNUN AŞILANMASI
Çocuklarımız hakkında sık sık "ne kadar da sorumsuz" suçlamasını her anne ya da babadan duyuyoruz. Bir sorumluluğu ya da verilen bir ödevin, görevin yapılıp yapılmadığı sorduğumuzda, çocuklarımızda "unuttum" cevabını almak da büyük olasılık...
Sorumluluk, okulda ve yaşamda başarıyı ve mutluluğu etkileyen en önemli kişilik özelliklerinden biri... Dolayısıyla çocuğunun sorumluluk sahibi olması için her anne-baba elinden geleni yapmalıdır.
Belki, çocuk, sorumluluğunu, verilen görev ve ödevi günlük veya anlık yaşama heyecanında gerçekten unutuyor. Belki de unutmadığı halde kaçamak bir yalan uyduruyor, ya da gerçekten sorumsuz ve vurdumduymaz.
Sorumluluk sahibi çocuklar:
Günlük yaşamlarında, işlerini kendi başlarına başarmak için çabalarlar.
Ders çalışmayı bir yük gibi hissetmezler.
Ödevlerini zamanında yapmak konusunda titizdirler.
Problemlerini kendi başlarına çözebilecek motivasyonları ve güvenleri vardır.
Sorumluluk bilinci gelişmeyen bir çocuk, yani sorumsuz çocuklar ise;
Kendi üzerine düşen görevlerin farkına bile varmayabilir. Bunun dışında görev ve yükümlülüklerini yerine getirmek konusunda yeteri kadar istekli değildirler. Ders çalışmamak için her zaman bir bahanesi vardır. Belki de en kötüsü kendi sorumluluk ve işlerinin başkası tarafından yapılmasını beklerler.
Peki, çocuğunuz bazen unutkanlık yaşıyor, sorumluluklarını aksatıyorsa
neler yapılabilir?..
İşte, eğitim ve çocuk psikolojisi uzmanlarının tavsiyeleri...
"İlk önce anne ve babalar olarak doğru model olmalıyız. Verdiğimiz sözleri tutmalı, yaptığımız anlaşmalara uymalıyız. Çocuğumuz kaç yaşında olursa olsun, ona bir söz vermişsek mutlaka zamanında yerine getirmeliyiz. Ve bunu ona hissettirmeliyiz."
"Günlük işleri bütünle ilişkilendirmesine yardımcı olunabilir. Aylık ve haftalık takvim üzerinde önceden belirlenmiş ve istenen sorumluluklar yazılabilir.
Günlük yapılacaklar listesi hazırlatılabilir.
Yapılacaklar listesindekileri tamamladıktan sonra çocuk ödüllendirilebilir.
Hatırladığı ve düzenli olduğu her davranışı fark edilmeli, bunu nasıl başardığı sorulmalıdır. Bu belli stratejiler geliştirmesini sağlayacaktır. Sonrasında takdir edilmelidir.
Büyük işler küçük parçalara bölünebilir.
Kontrol listesi hazırlanabilir.
Belli eşyaları ait oldukları yere koyma konusunda yer belirlenip, kural oluşturulabilir.
Hatırlama konusuna odaklanılmalı. Unuttuğu ve aksattığı iş için kendini suçlu hissetmesine izin vermeden, bir daha böyle bir sorunda ne yapması gerektiğine dikkat çekilebilir.
Sürekli kurtarıcısı olunmamalı. Sorumlulukları ve yaptıklarının sonuçlarıyla baş başa bırakılabilmelidir.
Kızmak yerine daha düzenli olması için neler yapması gerektiği öğretilmelidir."