Hazine ve Maliye Bakanlığı, kira ödemelerinde kaçakçılığı önlemeye yönelik önemli bir düzenlemeyi devreye alıyor.
1 Ekim 2024 itibarıyla tüm kira ödemelerinin banka veya PTT aracılığıyla yapılması zorunlu hale getirilecek. Elden yapılan ödemeler için yüksek tutarda özel usülsüzlük cezası uygulanacak. İşte düzenlemenin detayları ve etkileri:
Düzenlemenin İçeriği
1. Kira Ödemelerinde Banka veya PTT Zorunluluğu: Yeni düzenlemeye göre, tüm konut ve işyeri kira ödemeleri banka veya PTT aracılığıyla yapılmak zorunda. Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından yayımlanan tebliğ taslağına göre, kira ödemelerinin banka veya PTT tarafından düzenlenen belgelerle ‘tevsik’ edilmesi gerekecek. Bu düzenleme, hem konut hem de işyeri kiralamaları için geçerli olacak. Ayrıca, kısa süreli konut kiralamaları da bu düzenlemeye dahil edilecek.
2. Elden Yapılan Ödemelere Uygulanacak Cezalar: Elden yapılan her kira ödemesi için yüksek tutarda özel usülsüzlük cezası uygulanacak. Aşağıdaki cezai düzenlemeler geçerli olacak:
- Elden yapılan ödemeler için her ay, kira bedelinin yüzde 10’una göre hesaplanan ceza, 5 bin TL’nin altında kalırsa 5 bin TL ceza uygulanacak.
- Birinci sınıf tüccarlar ve serbest meslek erbabı için ceza 20 bin TL; ikinci sınıf tüccarlar, defter tutan çiftçiler ve kazancı basit usulde tespit edilenler için ceza 10 bin TL olarak belirlenmiş. Bunlar dışında kalanlar için ceza 5 bin TL'den az olmamak üzere işleme konu tutarın yüzde 10'u olarak uygulanacak.
- Cezalar her yıl yeniden değerleme oranında artırılacak ve bir takvim yılı içinde kesilecek ceza 20 milyon TL’yi aşamayacak.
- Elden ödeme yapanlar, durumu takip eden 5 iş günü içinde kendiliğinden idareye bildirirse ceza uygulanmayacak.
Banka ve PTT Üzerinden Ödeme Zorunluluğu
1. Tebliğ Taslağının Detayları: Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından hazırlanan “Kira Ödemelerinde Tevsik Yükümlülüğüne İlişkin Gelir Vergisi Tebliğ Taslağı” uyarınca, kiraya veren ve kiralayanlar, kira bedelinin tamamını banka veya PTT aracılığıyla ödemek zorunda kalacaklar. Bu uygulama, kira bedelinin tamamının bir kiraya verenden diğerine bankalar veya PTT aracılığıyla ödenmesi durumunda tevsik yükümlülüğünün yerine getirildiği kabul edilecek.
2. Hisseli Gayrimenkullerin Kiralanması: Hisseli gayrimenkullerde kira bedelinin tamamının bir hissedara banka veya PTT aracılığıyla ödenmesi yeterli olacak. Bu durumda, tevsik yükümlülüğü yerine getirilmiş sayılacak.
Diğer Düzenlemeler
1. 7 Bin TL ve Üzeri Ödemeler İçin Finansal Kurum Zorunluluğu: Gelir İdaresi'nin diğer bir taslağına göre, 7 bin TL ve üzerindeki tüm tahsilat ve ödemeler aracı finansal kurumlar aracılığıyla yapılmak zorunda olacak. Örneğin, 20 bin TL'lik bir buzdolabı alışverişinde ödeme banka veya kredi kartı ile yapılacak. Aksi takdirde, hem alıcı hem de satıcıya ceza uygulanacak.
Muhtemel Etkiler
1. Kira Ödemeleri Üzerindeki Etkiler: Yeni düzenleme, kira ödemelerinin şeffaflığını artırmayı ve kaçakçılığı önlemeyi hedefliyor. Banka ve PTT aracılığıyla yapılan ödemeler, kira gelirlerinin daha kolay izlenmesini sağlayacak ve vergi denetimlerini kolaylaştıracaktır.
2. İşletmeler Üzerindeki Etkiler: Özellikle mülk sahipleri ve kiracılar, ödeme yöntemlerinde değişiklik yapmak zorunda kalacaklar. Elden yapılan ödemelerin yasaklanması, hem kiralayanlar hem de kiracılar için yeni bir alışkanlık değişikliğini gerektirecek.
3. Vatandaşlar Üzerindeki Etkiler: Bu düzenleme, kira ödemelerinde banka veya PTT kullanımını zorunlu kılacak ve elden ödeme yapan kişilere ceza uygulanmasını sağlayacak. Vatandaşlar, kira ödemelerini düzenli olarak banka veya PTT üzerinden yaparak cezai yükümlülüklerden kaçınmak zorunda kalacaklar.
Hazine ve Maliye Bakanlığı'nın kira ödemeleriyle ilgili getirdiği bu yeni düzenleme, vergi denetimlerini ve mali şeffaflığı artırmayı amaçlıyor. 1 Ekim 2024'ten itibaren uygulamaya geçecek bu düzenleme ile kira ödemeleri konusunda önemli değişiklikler yaşanacak. Hem kiracılar hem de kiraya verenler için uyum sağlamak, mali cezalarla karşılaşmamak adına önemli bir gereklilik haline gelecek.