Slogan: İşine gelirse, yersen!..
Bütün dünyada insanların kendini ifade etmede en çok kullandığı sözlerden birisi slogandır. Türkiye’nin müktesebatında “slogan nedir” sorusuna cevap verecek hiçbir metin yok. Neden? Çünkü kavramları “teşhis, tasnif, tasfiye, filtre” eden olmadığı için sloganların bilinmesi imkânsızdır. Bir insanın bilinçaltındaki yazılımı okumanın tek yolu bu ‘filtrelemeyi’ bilmekten geçer. Slogan da kavramdır çünkü ideolojik kimlik içerir ve ilgili kimliğe vekâlet eder. İthal kavramlar veya her slogan; zan, vehim, temenni, adak, çekiliş, yani belirsizlik içerir. Slogan, ithal ve türedi kavram kullanmak, doğru düşünme vasfını felç eder. Bunu anlamak için Kuran’ın kelimelerinin yama, takas, vekâlet kabul etmediğini anlama zarureti vardır. Beşeri kavramlar yama, takas, vekalet, tadilat kabul ederler.
Slogan Nedir?
‘Slogan’ı tanımlayalım: Slogan, ideolojilerin makyajıdır. Slogan; benden sonrası tufan demektir. Slogan adar; “adamakla mal tükenmez.” Slogan; alternatifi olan zandır. Slogan düşünceye değil, itaate çağırır. Slogan duvar ve bazen kamyon yazısıdır. Ama hafife almaya gelmez; sloganlar silahlardan önce patlar. Slogan bir iktidar manivelasıdır. Manivela orantısız güç kullanır. Slogan, tasfiye ve tehdit içerir. Slogan saman alevi gibidir. Slogan, küreselleşme çukurunun feryadıdır. Slogan belirsizlik teklif eder.“Tabiat belirsizlikten nefret eder.” (Aristo) Sloganlar şöyle der: “Ya bu slogana inanırsın; ya bu diyardan gidersin.” Slogan bazen heybeden bozma torbadır. Slogan, insanları çekilişe davet eder. “Ya çıkarsa!” fikrini taşıyanlar slogana biat eder. Teslisler de aidiyet kavramı, slogan veya kimlik beyanıdır. “Osmanlıcılık, İslamcılık, Türkçülük”, “Hizmet, Himmet, Hoşgörü”, “Demokrasi, İnsan hakları, serbest Pazar” teslisleri gibi… Tanım, tasnifleme, sorgulama hangi kavramlar üzerinden yapılıyorsa, kişinin kimliği, dini o kavramlar üzerinden oluşur.
Slogan Nasıl Doğdu?
Slogan; “ideolojik örgütlü toplum” ile beraber doğmuştur. Sanayi devrimlerinden hemen sonra hızlı iletişimin hızına hız katmak için en kestirmeden bir ideoloji aşılama amacı ile türetilen söz gruplarıdır. En az iki kelime olan sloganlar bir cümle uzunluğu kadar olunca kan ve barut kokusu duyulur. “Bu kan denizinin ufkunda kızıl bir güneş doğacak”, “kanımız aksa da zafer İslam’ın” gibi.
Sloganlar, ideolojilerin kendini ifade etmede tali aidiyet kavramlarıdır. Din, ahlak, hukuk, ilim konusunda bir ideolojiyi esas alanlar, slogan üzerinden kendilerini ifade ederler. Müslümanların da ‘herkes gibi’ slogan kullandığını göreceğiz. Neden? Çünkü kavramları bilen yok. Necip Fazıl, İsmet Özel dâhil, niceleri İslam’a ideoloji deyip, ideoloji zannediyorlar. “Zan, en büyük yalandır.” (H. Şerif) İthal/türedi kavrama itiraz edemeyen Müslümanlar, slogana da itiraz edemiyor ve itibar ediyorlar.
Aidiyet kavramlarına eşlik ettikleri için sloganlar ilgili ideolojinin ıstılahı, yani ideolojilere has kavramlardır. Bir kişinin “sosyalistim” demesi ile “tek yol devrim” demesi aynı kapıya çıkar. Sloganlar ideolojilerin makyajı olduğu için sürekli güncellenirler; çünkü makyajın son kullanması sınırlıdır ve tazelenmek ister. Tamlama, deyim, cümle ebadında sözler vardır ve bu sözlerin mazisi insanlık tarihi kadar eskidir. Ancak sloganlar bunların hiçbirine benzemezler; çünkü hakikat iddiası taşımazlar; günü kurtarmak için kullanılırlar.
“Günümüz insanının, kendini sloganlarla ifade etmeye, kolaycılığa ve yoğrulup, biçimlendirilmeye istekli olduğu ifade edilir. Buna modern toplumum tesviyesi denir… Slogan klişe bir kavramdır.” (Bkz. A. C. Zijderveld, Klişelerin Diktatörlüğü) Slogan kolay ve en ucuz düşünme biçimidir. Ancak “ucuz etin suyu kara olur.” Bu ucuzluk sebebi ile dünya küreselleşme çukuruna çakıldı.
Slogan Ehli Slogan Üzerinden Suçlar!
“Sen sloganik, ideolojik düşünüyorsun” suçlaması çok yaygındır. Bu suçlamanın anlamı; “haydi sloganik, ideolojik ol; ama benim ideolojiden ol” demektir. Herkes senin ideolojiden olsaydı kimse “ideolojik, sloganik, fanatik” olmayacaktı değil mi? Demek ki slogan, “benden olmayan herkes ötekinin işbirlikçisidir” anlamı taşır. Slogan, hedefe giden en kolay yoldur. “Hakikate giden en uzun yolu tercih ediniz.” (Alain) Uzun menzilli olmayan sloganın mumu yatsıya kadar yanar.
Sloganla peynir gemisi yürümez. Slogan İslami kimliğe temel teşkil etmez. Slogan bir aidiyet kavramıdır ve ideolojik kimlik, din, yaşama biçimi içerir. Kimsenin yaşama biçimi dininden ayrı değildir. Benim kültürüm, ideolojim, felsefem, sloganım, tanrım vs. diyen için her biri bir düşünme biçimidir. Özerk bir düşünce, özerk bir dindir. İslami düşünce tanımında İslam’a atıf vardır. Sloganik düşüncede slogana, Felsefi düşüncede felsefeye atıf vardır. Diğerleri de böyledir. Her düşünce tanımı, kendine has, ayrı bir dindir. (Devamı; iki sayfa daha var.)