AKP Hükümeti’nin Cumhurbaşkanının talimatıyla, Kobani protestolarını gerekçe göstererek kapsamını genişlettiği yeni yargı ve polis yasası özgürlüklerin, demokratik hakların kalan son kırıntılarını da halkın elinden almayı hedefliyor. AKP’li vekillerin teklifi olarak TBMM’de ele alınmaya başlanan değişiklikler, AB’ne tam üyelik çerçevesinde bugüne kadar çıkartılan tüm demokratikleşme adımlarına son darbeyi indiren düzenlemelerden oluşuyor.Kopenhag Kriterleri başta olmak üzere, yasa değişikliklerini adeta rafa kaldıran 35 maddelik Polis Yasası’yla, 12 Eylül askeri ihtilal rejiminin de gerisine giden değişiklikler hayata geçirilmeye çalışılıyor. Teklif, hem TCK da, hem de CMK da çok köklü değişiklikler öngörüyor. İktidara yakın medya organları ve düzenlemeye katkı verdiklerini açıklayan hükümete yakın bazı hukukçu akademisyenler, bu düzenlemeler sonrasında insanları protestoya, gösteriye çağırmanın artık onları “ölmeye ya da hapse girmeye çağırmakla eş anlamlı” olacağını, kimsenin iktidarı eleştirmesine, izin verilmeyeceğini belirterek bununla Türkiye’de “demokrasinin pekişeceğini, kaos ve darbe girişimlerinin sonlanacağını” savunuyorlar. Adı yargı düzenlemesi olmasına karşılık yine bir “mini torba yasa” olan ve 35 maddeden oluşan bu düzenlemelerin en kritik olanları: 1- Bugüne kadar AB üyeliği çerçevesinde çıkartılan yapısal uyum düzenlemelerinden vazgeçiliyor. 2- Telefon dinleme ve teknik takibin koşulları yeniden belirlenerek genişletiliyor. 3-Ceza Muhakemeleri usulü Kanunu (CMUK) ve Türk Ceza Kanunu’nda ‘paralel yapıyla mücadele” gerekçesine dayanılarak, hak ve özgürlükleri, savunma hakkını, hâkim teminatını, masumiyet karinesini, kuvvetli şüphe ilkesini ortadan kaldıran, yargı güvencesini yok eden, insanları hapis ve tutuklamayla tehdit eden düzenlemeler getiriliyor. Düzenlemedeki “kuvvetli şüphe” karinesi “makul şüphe” olarak değiştirilerek, makul şüphelilerin ev ve işyerlerine arama, dinleme, teknik takibe olanak veren değişiklikler getiriliyor. 4- Savcıların, mahkemelerin dışında “makul şüpheliler” için somut delil ve yargı kararı olmaksızın teknik dinleme yapılmasına olanak sağlanırken “gizli soruşturmacı” adıyla yeni bir soruşturma düzeni ve korku devletinin, ajanlaştırmanın altyapısı oluşturuluyor. 5- Polis “eylem yapılabileceği yönünde istihbarat ve makul şüphe” gerekçesiyle, “Genel Arama” uygulamasını, bu çerçevede mahkemelerden rahatlıkla çıkartacağı kararlarla hayata geçirebilecek, mahalleler, semtler, ilçeler “Genel Arama” uygulamasına tabi tutulabilecek. 6- Taşınmaz mallara, hak ve alacaklara, menkul varlıklara el konulması konusunda, mevcut düzenlemelerdeki bu varlıkların soruşturma konusu suçun işlenmesinden elde edildiğine dair “kuvvetli şüphe ve somut delil” kriterinin kapsamı genişletilerek, “Hükümete karşı suç, yasama organına karşı suç, anayasayı ihlal vb”, birçok soruşturmada doğrudan mal varlığına, hak ve alacaklara el koyma olanağı getiriliyor. 7- Mahkeme kararı yerine gerektiğinde sadece savcılık kararı yeterli hale getiriliyor. Başka bir ildeki soruşturma ve dinleme, teknik takip için o ilin Sulh Hukuk hâkiminden değil, başka bir ilin Sulh Hukuk hâkiminden de izin alınması “yeterli” duruma geliyor. 8- Dinlemelerde, telefon kayıtlarında, elektronik posta ve internet yoluyla mesajlaşmaların tespitinde, herhangi bir şüphe veya delil şartının aranmaması yasal hale getiriliyor. Geriye doğru olarak da kişilerin iletişiminin tespiti ve takibine olanak sağlanıyor. Böylece mahkeme kararına gerek olmaksızın “geriye doğru iletişimin takibi ve her türlü mesajlaşmanın kaydının alınmasına” hukuki ve yasal zemin yaratılıyor. 9- Noterlik Yasası değiştirilerek, noterlerin kişilere, kurumlara ait, özel bilgi, belge, düzenlemeleri talep halinde polise verme yükümlülüğünde olacakları düzenlemesi getiriliyor. 10- Avukatların dosyadan bilgi ve belge alma haklarına, müvekkilleri hakkındaki suçlama ve ithamlara erişebilme olanaklarına kısıtlamalar,yasaklar getiriliyor. Avukatlar dosyayı iddianame kabul edilene kadar göremeyecek. Avukatlıktan hâkim-savcılığa geçişte aranan 5 yıllık meslekî tecrübe kriteri 2 yıla düşürülecek! AB’ye uyum çerçevesinde, TCK ve CMUK’ta yapılan tüm iyileştirmeler, atılan adımlar geri alındığı gibi, 17-25 Aralık Rüşvet ve Yolsuzluk Soruşturmaları sonrasında, daha kısıtlayıcı, hukuk güvencesini yok edici, temel hak ve özgürlükleri, savunma hakkını, kişisel özgürlükleri baskılayıcı radikal adımlar atılıyor!
