Mavi Balina nedeniyle daha yeni, Van’da kayalıklara çıkan 5 kız öğrenciden 14 yaşındaki Sevda E. intihar ederken, yanında bulunan 4 arkadaşı ise son anda intihardan vazgeçti, çok acı bir durum.Yetkililerce yapılan açıklamada, 14 yaşındaki kız çocuğunu intihara motive eden faktörün 'Mavi Balina' isimli sanal oyun olduğu belirtildi. Bu mavi balina denilen oyun maalesef çok cana mal oldu.
Momo denilen animasyon, çizgi film de ikinci mavi balina vakasına benziyor. Bu olaya da yetkililerin bir an evvel el atması gerekli, umarım büyük sorunlar ile karşılaşmayız.
Kısaca bahsetmek gerekirse video, çocuklara evde kesici ve delici aletleri nerede bulabileceğini anlatıyor, bunu görsellerle destekleyerek kesici ve delici aletleri videoda gösteriyor. Eğer bileklerinden kırmızı şeyler çıkarsa doğru birşey yaptığını söylüyor vb..
Video paylaşımın altında yüzlerce yorum var ve maalesef çok sayıda aile karaktere ait görsel ya da videonun görülmesi sonrasında çocukların aşırı tepki vermesinden, korkmasından, ağlamasından bahsediyor. Momo denilen karakter, yetişkin bir insanın dahi tipine gülmeyeceği kadar itici tehlike. Önce Mavi Balina, şimdi Momo yarın başka bir karakter olarak ortaya çıkabilir..
Lakin burada biraz da asıl suç ebeveynlerin. Küçük yaşta çocuklar elinde tabletle, anne-babasının telefonuyla geziyor. Bu çocuklarımıza belli bir yaşa kadar tablet, akıllı telefon verilmemeli.
Ebeveynler cephesinden yapılan bazı savunmalar da çok havada kalıyor. Neymiş efendim; teknolojinin gerisinde kalırmış da onun da hakkıymış da... Bunları söylerken aklınız,mantığınız yerinde mi gerçekten? Ufacık çocuklardan bahsediyoruz. Bırakın geç öğrensinler, ne tableti ne telefonu küçücük çocukların elinde? Tablet telefon yerine, yaş seviyelerine uygun kitaplar verin, zeka geliştirici faydalı oyunlar verin, boyama kitapları verin vb..
Anne babalar çocuğunuzla vakit geçirin, oyun oynayın. Elbette bir şeyler izlesin ancak televizyondan açarak, sizin kontrolünüzde sadece belli faydalı programları izletin. Bunlar çocuk zaten dijital oyun oynamasın bir zahmet, youtube denilen dipsiz kuyuya kafalarınca girmesinler..
Maalesef bazı ebeveynler, daha çok da çocuğu susturmak ya da yemek yedirmek için böyle yöntemlere başvuruyorlar. Çocuğa ceza veya ödül yöntemi böyle bir şey değil. Ödüllendiriyorsanız da, hepsinden öte çocuğa çıkar denilen şeyi aşılıyorsunuz, karşılıksız bir şey yapmamayı öğretiyorsunuz. Anne babalar ödül tablet ya da akıllı telefon değil. Ödül çocuğunuzu teşvik edecek, paylaşmayı öğretecek olumlu şeyler olmalı.
Özellikle yaş gurubu büyük çocuk ve gençler için, bu zararlı oyun ve videolar konusunda, uzmanlarca önerilen şu önlemleri ebeveynlere aktarabiliriz:
*Filtreleri etkinleştirin: Çocuklarınızın sosyal medyadaki faaliyetlerini kontrol edin. Özellikle video içerikli sitelerde bulunan hassas içerik filtrelerini aktif edin. Teslim ettiğiniz cihazların tümünde bu filtrelerin açık olmasına dikkat edin.
*Mesajlara dikkat: Tanımadığınız kişilerden ve özellikle Japonya (+81), Kolombiya (+52) ve Meksika (+57) ülkelerinden gelen mesaj isteklerini kabul etmeyin. Çocuklarınızı bu mesajlar hakkında bilgilendirin.
*Sosyal Medyaya dikkat: Çocuklarınızın sosyal medyadaki faaliyetlerini kontrol edin. Sık kullanılan sosyal medya platformlarında tanımadıkları kişiler ve anonim hesaplar ile iletişimde olmasını engelleyin.
*Ebeveyn koruması kullanın: Çocuklarınızın kullandığı internet erişimi olan tüm cihazlarınızda ebeveyn koruması kullanın, gezinme geçmişini saklayarak periyodik olarak kontrol edin.
*Çocukları yalnız bırakmayın: Çocuklarınız internette yaptığı aramalar sonucunda birçok zararlı içerik ile karşılaşabilirler. Daima kontrollü bir internet gezintisi hedefleyin.
*Güvenilir kaynaklar kullanın: Daima lisanslı ve güvenilir kaynaklardan internet erişimi sağlayın. Sosyal medyada karşılaştığınız reklam bağlantılarına tıklarken dikkat edin.
*Oyun davetlerini görmezden gelin: Sosyal medya üzerinden gelen oyun davetlerini geri çevirin. Çocuklarınızın internet ortamında oynadığı oyunlardaki arkadaşlık edinimlerini kontrol edin.
*Güvenilir olmayan paylaşım yapmayın: Özellikle bu şekilde ortaya çıkan siber zorbalıklarda insan faktörü çok önemlidir. Asılsız haberler ile insanları suistimal etmeyin. Kaynağını bilmediğiniz haberleri paylaşarak meşrulaşmasına destek olmayın…
Çocuklar geleceğimizdir, onları zararlı neşriyat, oyun, video-film- görsel gibi.. yayınlardan koruyarak sağlıklı bir geleceğe hep birlikte sahip olalım..
Lokman ÖZKUL
[email protected]
Eğitimci-Yazar
